سفری به نیشابور در تور مشهد

خراسان رضوی و مشهد را همه با حرم و زیارت می‌شناسند. در تور قطار مشهد، معمولاً نیشابور ایستگاهی است که نوید رسیدن به مقصد، هتل، استراحت و آغاز سفر مشهد و زیارت است. اما نیشابور فقط یک ایستگاه عبوری از مسیر قطار مشهد نیست. نیشابور شهری است که به تنهایی ارزش سفر دارد و مقصدی جذاب برای بازدید است. نیشابور شهری است در خراسان رضوی که همچنان ردپای تاریخ و تمدن و شعر و شاعری را در خود دارد. سفری به مهد تمدن از دوران ساسانیان.

با ریلگشت سفرت رو ریلی کن

شهر نیشابور: مقصدی تاریخی، فرهنگی و هنری

اگر قصد سفر به مشهد را دارید، نیشابور نزدیکترین مقصد گردشگری به شهر مشهد میباشد که با حفظ ردپای تاریخ و تمدن، شعر و شاعری و حفظ بناهای تاریخی از دوره ساسانیان تا سده های اخیر خود را به عنوان مهم ترین مقصد گردشگری در جوار حرم مطهر امام رضا معرفی نموده است.

نیشابور

نام قدیم نیشابور «نیو شاهپوهر»، به‌معنای: شهر نوساخته شاهپور است چرا که در زمان شاهپور شاه، دومین پادشاه ساسانی ساخته شده. در طول تاریخ این شهر بارها تخریب شده ولی شرایط خاص آب و هوایی و موقیعیت جغرافیایی (قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم و شرایط مساعد آب و هوایی و حاصلخیزی این منطقه برای کشاورزی و...) باعث شده که این شهر همچنان دوباره ساخته شود و در دل تاریخ باقی بماند. نیشابور سومین شهر بزرگ شرق ایران پس از مشهد و زاهدان است. این شهر در دامنه‌های کوه بینالود در زمان خود یکی از مهم‌ترین مراکز تاریخی، گردشگری و صنعتی بوده.

 

چرا سفر به نیشابور؟

• نزدیکترین مقصد گردشگری به مشهد.
• بناهای تاریخی و فرهنگی متعدد.
• اماکن مذهبی معتبر.
• سوغاتیهای مختلف.

دیدنیهای نیشابور؟

■ جاهای دیدنی نیشابور
■ مسجد جامع نیشابور
■ بازار سرپوش نیشابور
■ آرامگاه عطار نیشابوری
■ آرامگاه خیام نیشابوری
■ آرامگاه کمال الملک
■ باغ قدمگاه
■ دهکده چوبی نیشابور
■ کاروانسرای شاه عباسی

از چنین تاریخ و جغرافیایی به درستی انتظار می‌رود که در این دوران هم آثار تاریخی و طبیعی زیادی داشته باشد و همچنان جذاب باشد و البته که همینطور است. این شهر در طول تاریخ به دلایل مختلفی بارها تخریب شده مثل حملات مغول و زلزله‌های شدید. اما به دلایل شرایط مساعد آب وهوایی و معادن فیروزه و موقعیت قرارگیری در جاده ابریشم دوباره بازسازی شده است. اگر مسافر مشهد باشید یک نصفه روز برای بازدید از این شهر کافی نیست.

 

آرامگاه عطار نیشابوری

بازدید از نیشابور را می‌توانید با معروف‌ترین جاذبه این شهر شروع کنید،

آرامگاه فریدالدین ابوحامد محمدبن ابراهیم عطار نیشابوری معروف به عطار نیشابوری شاعر و عارف معروف قرن ۶ هجری قمری (حدود ۸۰۰ سال پیش) که در میان باغی بزرگ و دلگشا با معماری جذاب قرار دارد. تذکره‌الاولیا منطق الطیر، الهی نامه، اسرار نامه و مصیبت نامه مهم‌ترین آثار عطار است. برای رسیدن به این باغ از خیابان شادیاخ که این روزها به خیابان عرفا معروف است عبور می‌کنید. شهر قدیم نیشابور هم به روایتی در همین منطقه بوده است که این روزها از مرکز شهر کمی فاصله دارد.

آرامگاه عطار نیشابوری

عطار هم عصر حمله مغول به ایران است و در مورد مرگ او روایات زیادی است. یکیاز مهم ترین آثار او منطق الطیر عطار است که به هفت شهر عشق می‌پردازد. هنگام ورود به محوطه اصلی بنا گنبد کاشکاری زیبای آرامگاه هر بیننده ای را مسحور زیباییهای خود میکند.

این ساختمان هم مثل شهر نیشابور دستخوش تغییراتی در طول سالیان بوده است. این آرامگاه در ابتدا ساختمانی ساده داشت تا در زمان قاجاریان بقعه‌ای بر این آرامگاه ساخته شد و در زمان پهلوی اول در سال 1314 این بنا بازسازی و مرمت شد و کاشی کاری ها و تزییناتی به آن اضافه شد و در حال حاضر جزِء آثار ملی ایران قرار دارد. باغی که این آرامگاه در ‌آن قرار دارد شکل منظمی دارد و یک بنای تاریخی 8 ضلعی به زیباییهای آن افزوده است.

 

آرامگاه کمال الملک

این باغ با 2 بنای تاریخی متعلق به کمال الملک و عطار که توسط استاد «هوشنگ سیحون» طراحی شده است به زیباترین شکل ممکن تزئین شده است. این بنا دارای کاشی‌کاری‌ها و معرق‌‌کاری‌های خاصی است که بیانگر ذوق و هنر ایرانی میباشد. این بنا دارای شش ایوان معقر با کاشی‌های لاجوردی و سفید تزئین شده است و در ساخت این مقبره از ترکیب معماری سنتی و نوین استفاده گردیده است. این کاشی کاری مربوط به منطقه کاشان است که یادآور محل تولد این هنرمند است. 

آرامگاه کمال‌الملک

آرامگاه خیام

حکیم ابوالفتح عمر ابن خیام نیشابوری معروفترین شاعر و دانشمند اوایل قرن پنجم هجری در ایران میباشد. این شاعر مشهور ایرانی دارای زیباترین اشعار به دو زبان فارسی و عربی میباشد. وی نه تنها یک شاعر نامی بلکه منجم، ریاضیدان، دانشمند و متفکر بزرگی بود که آثار درخور توجهی از او در این زمینه‌ها به‌جای مانده است. از جمله تقویم جلالی که از مهم ترین دستاوردهای او است. وی در علم طب نیز مهارت داشت و در زمان سلطان سنجر، پسر ملک‌شاه را که به بیماری آبله دچار بود، درمان کرد.

این آرامگاه هم توسط استاد هوشنگ سیحون طراحی شده اما طرح اولیه بازسازی و ساخت این آرامگاه در سال 1313 طرح ریزی شده اما در سال 1338 استاد سیحون طرح این بنا را داده و این بنا  در سال 1341 رونمایی و افتتاح شد. بنای آرامگاه خیام ۲۲ متر ارتفاع دارد و طراحی خاص این بنا طوری است که تداعی کننده هر سه حوزه ای است که وی در ‌آن استاد بود: ریاضی، ادبیات و نجوم.

این بنا ۱۰ پایه دارد با اشکال مختلف هندسی. بدنه آرامگاه از لوزی‌های کوچک و بزرگ تشکیل شده که همه دارای کاشی کاری های معرق است و در نهایت لوزی ها بیرونی  با رباعیات خیام تزیین شده و سقف آرامگاه نیز نیز طوری طراحی شده که یادآور ستاره های تودر تو است که تداعی کننده تسلط خیام بر علم نجوم است.

آرامگاه خیام

یک گشت نیم روز در این باغ تاریخی شما را با بخش مهمی از تاریخ، فرهنگ و هنر ایران آشنا خواهد نمود. در بیرون از این باغ که این روزها مرکز تفریحی است امکان درشکه سواری نیز وجود دارد.

 

چرا بازدید از آرامگاه خیام؟

•  خیام یکی از بزرگترین شعرا و ریاضی دانان ایران میباشد.
•  رباعیات وی در تمام جهان شهرت بسیار دارد.
• آرامگاه خیام یکی از نمونه های مشهور آرامگاه سازی در معماری ایرانی است.
• موزه خیام مجموعه ای جذاب از ابزارهای ستاره شناسی میباشد و بازدید از آن بسیار لذت بخش میباشد.

 

دهکده چوبی

یکی از جاذبه های خاص نیشابور که در ایران هم منحصر به فرد است  دهکده تماما چوبی نیشابور است که از جاذبه های گردشگری نیشابور  است. این مجموعه گردشگری حدودا 10 هکتار مساحت دارد که باغ بزرگی است که در آن قسمتهای مختلفی دارد از جمله مسجد، کتابخانه، رستوران، فروشگاه صنایع دستی، آلاچیق و واحدهای اقامتی و....

این دهکده  به همت مرحوم مهندس حمید مجتهدی و با هزینه شخصی احداث شده و ویژگی منحصر به فرد این دهکده این است که همه سازه ها چوبی هستند. برای رسیدن به این منطقه جذاب که در فاصله حدودا 15 کیلومتری نیشابور است باید از جاده  اسحاق‌آباد به نیشابور عبور کنید. مهمترین و معروف‌ترین بنای این دهکده توریستی مسجد چوبی آن است که همه با چوب ساخته شده و ویژگی مهم آن مقاوم بودن در برابر زلزله است و اینکه تزیینات فضای داخلی آن نیز زیبا طراحی شده. سقف این مسجد شیروانی است و از داخل مسجد نیز دارای شیب است. این مسجد سه در ورودی و دو مناره دارد و زیربنای آن 200 متر است.

از نکات جذاب این مسجد این است که همه وسایل آبدارخانه و سینی و... هم چوبی هستند و همینطور کتیبه هایی که آیات قرآنی روی آن نوشته شده هم روی چوب با قاب های چوبی است. تنوع استاده از چوب های مختلف باعث تنوع رنگ و زیابیی و چشم نوازی مسجد شده است. درختانی مث کاج‌ها، اشن، سپیدار، گیلاس، گلابی، زبان گنجشک، گردو و توت.

مسجد چوبی نیشابور

یکی دیگر از جاذبه های این دهکده رستوران است که در دو طبقه است و در نوع خود منحصر به فرد است. در کنار مسجد کتابخانه چوبی دهکده قرار دارد که زیربنای آن 120 متر است. سقف متابخانه نیز شیورانی است و از داخل نیز بسیار به تزیینات مسجد شبیه است. این بنا دو طبقه است که طبقه اول کتابخانه ای با کتاب‌های متنع در حوزه گردشگری و سفرنامه است وطبقه دوم نیز موزه است که چوبی بوده همه چیز این بنا نیز شما را شگفت زده خواهد کرد. رستوران دهکده نیز زیربنایی 200 متری دارد که در دو طبقه است و بسیار مقاوم است در مقابل زلزله و همچنان همه چیزآن چوبی است.

 

بازار تاریخی سرپوش

بازار سرپوش با این همین اسم شناخته می‌شود نه اینکه اشتباه تایپی باشد بازاری سرپوشیده است که در نیشابور به همین نام شناخته می¬شود و بازاری بسیار قدیمی است که از دوران صفویه و قاجاریه تا همین امروز رونق داشته، مثل همه بازارهای تاریخی ایران مصالح اصلی آن آجر است با طاقهایی ضربی که شکل زیبایی به یان بازار داده و از سرا  کاروانسرا، حمام تکیه و آب انبار تشکیل شده.

بازار سرپوش نیشابور

در واقع از زمان‌های دور بازار مرکز رونق و حیات شهر بوده مخصوصا شهرهایی مثل نیشابور که در مسیر جاده ابریشم بوده‌اند و مرکز داد و ستد کاروانهایی که شرق و غرب را به هم متصل می‌کردند. در نتیجه وجود مسجد و کاروانسرا و حمام و...  در همه این بازارها وجه اشتراک است. این بازار در دهه هفتاد مرمت شده است.

وارد بازار شوید، نگاهی به سقف آجری بیندازید، از طاقی‌های جذاب آجری با طرح های متنوع لذت ببرید و خود را محو زیباییهای تاریخی این بازار کنید. طاق های ضربی آجری با نورگیرهایی مختلف نه تنها نور مورد نیاز مغازه ها را تامیکند بلکه وظیفه تهویه بازار را نیز دارد.این بازار تاریخی نقطه مرکزی تجارت و داد و ستد در این شهر میباشد، و شما میتوانید مجموعه ای انواع صنایع دستی شامل طلا و فیروزه نیشابور تا لباس و ادویه و لوازم منزل و سوغات را تهیه نمایید.

 

کاروانسرای شاه عباسی نیشابور

این کاروانسرا این روزها در مرکز شهر نیشابور قرار دارد و در نزدیکی میدان خیام است. انقدر نیشابور دیدنی دارد که شاید مسافرها کمتر به این مجموعه سر بزنند اما حتما ارزش دیدن دارد. این مجموعه مربوط به دوره صفویان است که این روزها کاربری موزه و بازارچه صنایع دستی دارد. این جاذبه در سال 1355  به ثبت ملی رسیده است.

کاروانسرای نیشابور

در گوشه ای از کاروانسرا موزه حیات وحش درست کردند که زیر طاقی های آجری می‌توانید حیوانات و پرندگان تاکسیدرمی شده متنوعی را با توضیحات ببینید. که احتمالا برای کودکان هم بسیار جذاب باشد.

از درب چوبی قطور قدیمی این کاروانسرا که وارد میشود اول یک محوطه ورودی قرار دارد که شما را به سمت حیاط وسیع با حوض کاروانسرا هدایت می‌کنید. دور تا دور این حیاط که از سالیان دور هنوز با صفاست، حجره‌هایی قرار دارد که روزگاری محل استراحت و اتراق کاروانیان و مسافران و تجار بوده است، اگرچه هنوز میتوان با کمی تامل حال و هوای آن دوران را تصور کرد. 

 این کاروانسرا نیز مانند تمامی کاروانسراهای دوره صفویه دارای بخشهای مختلفی میباشد. مانند بخش نگهداری حیوانات(اسب و حیوانات باربر) سکوهای ارایه اجناس و اقامتگاه های مسافران. خلاصه که به این کاروانسرا رسیدید با حوصله در قسمت‌های مختلف گشتی بزنید و  حجره‌های مختلف را ببینید.

 

مجموعه تاریخی قدمگاه

اگر قصد دارید از یک مچموعه تاریخی شامل باغ تاریخی، بناهای تاریخی و  مذهبی بازدید نمایید مجموعه تاریحی قدمگاه بهترین انتخاب شما میباشد. این مجموعه در 24 کیلومتری شرق نیشابورو در دامنه جنوبی کوهستان بینالود و رو به دشت نیشابور  قرار دارد که قدمگاه نامیده می شود. این مکان بعنوان جایگاهی مقدس از سابقه تاریخی طولانی برخوردار بوده و منشاء آن به دوران پیش از اسلام باز می گردد. اگر چه ارزش و اعتبار این مکان در دوران اسلامی افزایش بیشتری پیدا نمود. وجه تسمیه نام قدمگاه باتوجه به وجود سنگی سیاه است که جای دو پا در آن نقش بسته، و زمانی با نام قدمگاه حضرت علی (ع) و سپس بنام قدمگاه حضرت رضا (ع) معروف گردیده است.

این مجموعه شامل کاروانسرا، آب‌انبار، حمام و بخشهایی برای استراحت زائران و مسافران بوده که با توجه  به نزدیکی به مشهد محل مناسبی برای اسکان و استراحت کاروانیان بوده است.

قدمگاه نیشابور

برای رسیدن به این باغ مسیری از جاده متنهی می‌شود به بقعه که در گذشته شامل آب انبار و و کاروانسرا  حمام بوده تا به باغ و بقعه خواهید رسید با ساختمانی که دارای کاشی کاری های زیبا و منحصر به فرد میباشد. در کنار ساختمان نیز زیرزمینی وجود دارد که به وسیله پلکانی شمارا به فضایی در زیر گنبد می‌رساند. که به چشمه قدمگاه معروف است. این منطقه به دلیل  قرار گرفتن در کوهپایه کوه بینالود هوای مطلوبی دارد و باغ‌ها و کشاورزی پر رونقی دارد.

 

سوغات نیشابور

سوغات نیشابور نیازی به توصیف ندارد آنقدر فیروزه این شهر معروف است که حتما یک از بهترین سوغاتهای این شهر است. 

در نیشابور فیروزه از کجا بخریم؟

تقریبا هر بازار و مکان دیدنی و تاریخی در نیشابور حتما فیروزه فروشی و جواهر فروشی هم دارد. اما بورس زیورآلات این شهر بیشتر در خیابان امام خمینی و بازار فیروزه این شهر است که مدل‌های جذاب و متنوعی دارد.

اما فیروزه تنها سوغات این شهر نیست محصولات باغی و کشاورزی این منطقه نیز دارای شهرت بسیار زیادی میباشد. یکی از خوراکی های معروف این منطقه «ریواس» است که در کوهپایه بینالود به صورت خودرو درمی‌آید و حتی جشنواره هایی هم با محور ریواس در این منطقه برگزار میشود و محصولات مشتق شده از ریواس (شربت و مربا) در فروشگاه های مختلف قابل دسترسی میباشد.

همینطور برگه و آجیل و محصولات کشاورزی این منطقه بسیار با کیفیت است همینطور زعفران که در همه استان خراسان قابل خرید است.

سوغات نیشابور

تولید محتوا ریلگشت